Het begon voor mij met de jaarvergadering, einde 2013 of 2014, van de landelijke Vereniging Basisinkomen. De eenvoud van het idee ‘onvoorwaardelijk basisinkomen’ sloeg bij mij direct aan. Een idee met geschiedenis: de filosoof/econoom Thomas Moore sprak er al over in de middeleeuwen. Ook een idee met een in populariteit wisselend bestaan: af en toe flink in de aandacht, dan weer tijdenlang afwezig.

Hoe is het ermee vandaag de dag: magertjes in de aandacht.
Voor de diverse landelijke TV en radiopodia’s is het basisinkomen absoluut geen item, de interviewers brengen het zelden tot nooit ter sprake als een idee om recente thema’s als de toeslagenaffaire, bestaanszekerheid, een overhitte arbeidsmarkt, kloof arm – rijk eventjes flink te lijf te gaan. Persmedia, kranten en weekbladen noemen het basisinkomen in hun stukken vaker in pro en contra verhalen en bij de politieke partijen is het basisinkomen ook dun gezaaid. Binnen D66 bestaat voor het basisinkomen sympathie (zij noemen het daar de negatieve inkomstenbelasting). Ook de Partij voor de Dieren en Volt noemen het basisinkomen in hun programma. Bij de andere partijen is het nogal stil over dit onderwerp, zeker in de hogere regionen van die partijen.

Voor het basisinkomen gelden wat mij betreft vier criteria: onvoorwaardelijk, individueel, leefbaar (een bedrag gekoppeld aan het minimuminkomen) en belastingvrij (belasting op inkomsten wordt pas geheven over inkomsten boven het basisinkomen; je zou dan kunnen denken aan tarieven vanaf 50% over het inkomen boven het basisinkomen, een tarief dat nog kan oplopen naar mate het ‘boven basisinkomen’ vele malen hoger is).

Bij een discussie basisinkomen gaat het allereerst om het principe/de idee van het basisinkomen. Dat een basisinkomen een recht, een basisvoorziening is, net zoals de kinderbijslag en de AOW. Een prima te begrijpen en uit te leggen systeem en in uitvoering duidelijk en eenvoudig: elke Nederlander met een BSN (burger servicenummer) krijgt het, door een nader te bepalen instantie uitgekeerd, op je eigen rekeningnummer. Via de jaarlijkse aanslag inkomstenbelasting vindt verrekening plaats. Bureaucratie, de wirwar van huidige regels/toeslagen rondom de bestaanszekerheid zijn niet meer nodig.

Ambtenaren die daar nu hun tijd mee verdoen, kunnen voor de klas gaan staan, in de zorg aan de slag, aan de energietransitie meewerken. Adviesbureaux voor sollicitatie-trainingen aan bijstanders van 50 jaar en ouder gaan opzoek naar doelgroepen met meer eigen financiele draagkracht . Huismannen/vrouwen/scholieren/studenten krijgen eindelijk voor hun werk en studie betaald, net als de vele vrijwilligers, mantelzorgers.

Het basisinkomen is een solidaire maatregel, die de gemeenschapszin onder burger in een land versterkt. Ieder individu vanaf 18 jaar krijgt het, de rijken en de armen. De rijkeren betalen via de inkomsten- en hogere belasting op vermogen, het grootste deel van hun basisinkomen weer aan de staat terug.

Tot zover, in nog geen 25 zinnen het basisinkomen uitgelegd. Resultaat van  mijn 10-jarig lidmaatschap van de landelijke Vereniging Basisinkomen en het  Team Basisinkomen Amsterdam. Tien jaren van veel praten, lezen, schrijven, flyeren, bezoeken van congressen van politieke partijen, wetenschappers, de Balie, Pakhuis de Zwijger etc etc. In die 10 jaar vooral ervaren dat er onder het grote publiek alom grote sympathie is voor het idee van basisinkomen, waarvan echter weinig in politieke besluitkracht wordt omgezet.  Vanuit dat gegeven heb ik de stap gezet mij aan te sluiten bij de partij met het basisinkomen als speerpunt in het programma naast prioriteiten als: snelle en fatsoenlijke afhandeling toeslagenaffaire/compensaties Groningen, hogere vermogensbelasting/winstbelasting multinationals, veestapel reductie, voorrang voor meer maatregelen duurzaamheid, bouw woningen, gelijke kansen onderwijs.

Zoals elders in onze eerste nieuwsbrief opgeschreven heeft het bestuur de ambitie uitgesproken aan de -mogelijk vervroegde – 2^e kamerverkiezingen mee te doen met Sepp Hannen als lijsttrekker. Beste en lieve leden help ons daar mee: veiligheid, vrede, solidariteit en bestaanszekerheid met een basisinkomen!

Eric Binsbergen, april 2023

Voorzitter PPvB (Basisinkomenpartij)
(Nieuw aangetreden en benoemd op de ALV van 28 februari 2023)